Alerty BIK. Wyłudzenie kredytu – jak się obronić?

Ostatnia aktualizacja 24 listopada 2021
Alerty BIK. Wyłudzenie kredytu – jak się obronić?

Wyłudzenie kredytu, a właściwie oszustwo kredytowe, to coraz częstszy proceder. Przez długi czas możemy być nieświadomi, że ktoś zaciągnął zobowiązanie finansowe, używając danych należących do nas  i podpisując się naszym nazwiskiem. Zderzenie z rzeczywistością następuje, dopiero kiedy sytuacja wymyka się spod kontroli, raty nie są spłacane, a “nasz” dług przybiera na sile. O co chodzi? Jak obronić się przed takimi problemami? Odpowiadamy.

Wyłudzenie kredytu przez internet

Coraz częstszym przestępstwem w świecie finansów stają się wyłudzenia kredytu. Do tego stopnia, że w 2013 roku były one przedmiotem badań naukowców (S. Juszczyk oraz T. Żak) ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wraz z upływem czasu przestępcy zmienili sposób działania. Miejsce klasycznych napadów bankowych zajęły w dużej mierze oszustwa kredytowe. Jest to związane z mniejszym ryzykiem złapania przestępcy “za rękę” oraz szansą na zdobycie większej sumy. Przestępców nie odstraszają kary grożące za dopuszczenie się tego typu czynu. Wciąż dokonują prób wyłudzeń, choć w ostatnim czasie jego ostateczne sfinalizowanie okazuje się trudniejsze.

W kontekście artykułu interesują nas konkretne typy oszustw. Według regulacji w Prawie Bankowym wyłudzenie kredytu obejmują następujące działania:

  • 297 par.1 Kodeksu karnego, przedłożenie podrobionego, przerobionego, poświadczającego nieprawdę czy też nierzetelnego dokumentu lub oświadczenia w instytucji bankowej, innej jednostce zajmującą się podobną działalnością albo instytucji dysponującej środkami publicznymi, w celu przywłaszczenia pieniędzy uzyskanych w postaci kredytu, pożyczki, poręczenia itd.

Warto jednak pamiętać, że sami możemy zostać również oskarżeni o wyłudzenie kredytu, jeśli nie dopilnujemy pewnych obowiązków:

  • 297 par. 2 Kodeksu karnego, oskarżeniem skutkują incydenty, kiedy nie powiadomimy właściwej jednostki o sytuacjach, które mają wpływ na wycofanie się z umowy lub ograniczenie uzyskanych środków pomocy finansowej.

Oficjalne statystyki Komendy Głównej Policji obejmujące wyłudzenia kredytu pochodzą z lat 2008, 2009 i 2010. Jednak na ich podstawie można twierdzić, że z roku na rok liczba wykrytych przestępstw z art. 297 par. 1 stopniowo rosła. W ciągu dwóch lat z 9 745 oszustw rocznie zrobiło się 11 137. Jak sytuacja wygląda obecnie?

Wyłudzenie kredytu na skradziony dowód

Związek Banków Polskich raz na kwartał publikuje na swojej stronie internetowej “infoDOK. Raport o dokumentach”. Okazuje się, że w II kwartale 2018 roku liczba wykrytych wyłudzeń była rekordowo niska. W porównaniu z poprzednimi latami można mówić o znacznym polepszeniu się sytuacji. Jednak nadal powinniśmy mieć świadomość istnienia tego problemu i zachować bezpieczeństwo podczas udostępniania swoich danych. Najwięcej prób oszustw kredytowych miało miejsce w województwie mazowieckim, śląskim i dolnośląskim, najmniej zaś  w opolskim oraz świętokrzyskim. Co wpłynęło na zmniejszenie się liczby wyłudzeń?

Zastrzeżenie dowodu osobistego

Od 2008 roku Związek Banków Polskich przy współpracy z największymi instytucjami na rynku finansowym (m.in. Komisją Nadzoru Finansowego) w Polsce prowadzi akcję informacyjną o konieczności zastrzegania dokumentów utraconych. System Dokumenty Zastrzeżone ZBP daje nam możliwość uniknięcia wielu problemów i bolesnych konsekwencji wiążących się z trafieniem naszego dokumentu tożsamości w niepowołane ręce. Ogólnopolską bazę tworzy obecnie ponad 1 645 179 mln danych identyfikacyjnych dowody osobiste i nie tylko. Warto zaznaczyć, że każdy obywatel RP bez względu na to, czy posiada konto bankowy, powinien zastrzec utracony dokument tożsamości. Informacje o tym są przekazywane do wszystkich banków, operatorów sieci komórkowych i innych firm niemal natychmiast, uniemożliwiając potencjalnemu oszustowi wykorzystanie naszych danych. W II kwartale 2018 roku zostało zastrzeżone aż 37 192 dokumenty, natomiast w ciągu 12 miesięcy na liście znalazło się ich 140 358.

Jakie dokumenty można zastrzec? Jak już zostało wspomniane, powinniśmy zgłosić nie tylko utracony dowód osobisty, ale również paszport czy prawo jazdy, ponieważ zawierają one tzw. “wrażliwe dane”. Pamiętajmy również, że do systemu powinien trafić każdy z wymienionych dokumentów, który nie jest już w naszym posiadaniu – niezależnie od przyczyny! Wnioski kierujemy zarówno w przypadku kradzieży, jak i zagubienia.

Wykonanie kilku prostych kroków może nas uchronić przed:

  • wyłudzeniem zobowiązania finansowego na nasze nazwisko,
  • opłatami związanymi z wynajmem mieszkania czy pokoi hotelowych oraz kradzieżą ich wyposażenia,
  • kradzieżą wynajętych aut lub innych rzeczy,
  • zakładaniem fikcyjnych kont czy też firm.

Utrata dokumentu

Co powinniśmy zrobić, kiedy nasz dokument tożsamości zniknie? Pierwsze kroki powinniśmy skierować do banku, w którym posiadamy konto. Jeśli nie jesteśmy właścicielami żadnego rachunku, możemy udać się do instytucji oferującej taką usługę każdemu. Są to:

  • Bank BGŻ BNP Paribas,
  • Bank Pocztowy,
  • Bank BPS,
  • Credit Agricole Bank Polska,
  • Deutsche Bank,
  • Eurobank,
  • Krakowski Bank Spółdzielczy,
  • PKO BP,
  • SGB-BANK,
  • Bank Gospodarstwa Krajowego,
  • BZ WBK,
  • Getin Bank.

Pozostałe instytucje zastrzegają dokumenty utracone należące do ich klientów. Niektóre banki umożliwiają wykonanie usługi na prośbę telefoniczną. Jeśli mieliśmy konto założone na dokument utracony w systemie Biura Informacji Kredytowej, wówczas możemy zastrzec go za pośrednictwem strony www.bik.pl .

W przypadku kradzieży dokumentu powinniśmy zgłosić przestępstwo na policję. Jeśli przestępca zostanie przyłapany na próbie wyłudzenia na podstawie przykładowo skradzionego dowodu osobistego, grozi mu kara od 3 do 5 lat. Na końcu należy udać się do najbliższej gminy lub placówki konsularnej i złożyć zawiadomienie o utracie lub uszkodzeniu, a następnie wypełnić wniosek o wyrobienie nowego dokumentu.

Jak zabezpieczyć się przed wyłudzeniem kredytu?

Bardzo dobrym sposobem na uniknięcie ewentualnego wyłudzenia kredytu na podstawie naszych danych może być również aktywacja Alertów BIK. Dlaczego? Często zdarzają się również sytuacje, kiedy ofiarą przestępstwa padają osoby, które nigdy nie zgubiły dowodu osobistego ani żadnego innego dokumentu. Może być to wynikiem złamania zabezpieczeń serwisów, którym udostępniliśmy swoje “wrażliwe dane” czy wyciągnięcie ich przez oszustów od nas samych (fałszywe ogłoszenia o pracę z koniecznością weryfikacji dowodem). Zdarza się również, że dokumenty zostają po prostu podrobione.

W celu wyeliminowania takich sytuacji Biuro Informacji Kredytowej stworzyło system powiadomień o oszustwie. Informacje o próbie wyłudzenia zostaną nam dostarczone w formie powiadomienia SMS oraz e-mail. System jest aktywny o każdej porze dnia i nocy, 7 dni w tygodniu. Dzięki temu będziemy w stanie powstrzymać oszusta przed finalizacją zaciągnięcia kredytu, wykorzystując naszą tożsamość. Za usługę należy zapłacić. Okres ważności wynosi 12 miesięcy, a koszt to 24 zł brutto.

Jak aktywować Alerty BIK?

  1. Przejdź na stronę www.bik.pl. Na stronie głównej znajduje się przycisk “Aktywuj Alerty BIK”. Kliknij.
  2. Następnie zostaniesz przekierowany na podstronę, gdzie powinieneś zapoznać się z podstawowymi informacjami dotyczącymi usługi. Jeśli wszystko nam odpowiada, powinniśmy kliknąć “Wypełnij formularz i włącz Alerty BIK”.
  3. Znajdziemy się na podstronie zawierającej formularz. Należy go uzupełnić: imionami, nazwiskiem, e-mail, numerem telefonu, danymi identyfikującymi nasz dokument tożsamości, adresem.
  4. Akceptujemy wszystkie zgody i klikamy “Dalej”.
  5. Teraz musimy potwierdzić tożsamość, przesyłając skan lub zdjęcie dokumentu w formacie JPG, PNG lub PDF. Plik musi zawierać widoczne obie strony dokumentu.
  6. Następnie dla bezpieczeństwa musimy wykonać przelew weryfikacyjny w wysokości 1 zł z konta, które założone zostało na takie same dane, jak profil BIK, nie jest rachunkiem firmowym oraz kontem wspólnym. Złotówka nie podlega zwrotowi.
  7. Po potwierdzeniu przelewu otrzymamy wiadomość e-mail z linkiem aktywacyjnym, należy go kliknąć. W tym momencie zostanie do nas wysłany kod autoryzacyjny w postaci wiadomości SMS.
  8. Wpisujemy w odpowiednim miejscu kod i ustalamy hasło.
  9. Logujemy się na konto i potwierdzamy zakup Alertów BIK.
  10. Wpłacamy 24 zł i gotowe!

Seniorzy a wyłudzenie kredytu

Warto wspomnieć, że znaczna liczba ofiar wyłudzeń określonych w art. 286 par. 1 Kodeksu karnego (kara od 6 miesięcy do lat 8)  to ludzie starsi. Ustawa obowiązuje w sytuacjach doprowadzenia innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem poprzez celowe wprowadzenie w błąd, wyzyskanie go czy też wykorzystanie niewiedzy osoby niezdolnej do rozumienia działań oszusta. Dlatego też Związek Banków Polskich oraz wiele innych instytucji prowadzi akcje informacyjne mające na celu ochronić ludzi starszych przed wyłudzeniami. Tylko w I kwartale 2018 roku w naszej stolicy seniorzy zostali oszukani na kwotę ponad 4 mln zł! Mimo ostrzeżeń przed wyłudzeniami “na wnuczka”, przez udawanie policjanta czy innej osoby budzącej zaufanie nadal dochodzi do takich incydentów. Dlatego warto również samemu uświadomić seniorów naszej rodziny o tym problemie.>

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie bedzie opublikowany. *wymagane pola są zaznaczone

Podobne artykuły